سرانجام وزارت علوم پس دو ماه التهاب
فشار عناصر تندرو و افراطی اصلاح‌طلب بر دولت یازدهم، نه‌تنها موضوعی نیست که بتوان انکار کرد بلکه فشار این دسته از افراد بر دولت «تدبیر و امید»، اکنون دیگر حالتی علنی به‌خود گرفته است.
دولت سهامی عام ، دولت شایستگان؟
اکنون دیگر مشخص شده است که دولت یازدهم در هر صورت قصد دارد وزارت علوم را به عناصر اصلاح‌طلب بسپارد. به بیان ساده‌تر آنکه پس از کناره‌گیری «عارف» از حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری و ورود بخش عمده آرای وی به سبد آرای «حسن روحانی»، طبیعی است که اصلاح‌طلبان حامی «عارف»، مطابق قول‌وقرارهایی که منجر به‌کناره‌گیری معاون سابق خاتمی از انتخابات شد، خواهان دریافت سهم خود از دولت باشند.
البته «حسن روحانی» در ایام تبلیغات انتخاباتی و در روزهای نخستین پس از کسب رأی 50.7 درصدی، قول استفاده از افراد شایسته در مناصب دولتی خصوصاً در هیئت دولت را داد. وی همچنین از کسانی انتقاد کرد که بدون بلیت سوار اتوبوس(دولت) شده‌اند و باید پیاده شوند.
در چنین روزهایی که سومین گزینه اصلاح‌طلب از سوی رییس‌جمهور برای کسب کرسی وزارت علوم معرفی شده است، یا باید نتیجه گرفت که در توافقات پشت پرده وزارت علوم به عنوان سهم اصلاحات در نظر گرفته شده است؛ یا اینکه فشار جریانات اصلاح طلب داخل و خارج دولت موجب این امر می‌شود.
عارف، میلی منفرد، توفیقی و فرجی دانا
جعفر میلی منفرد نخستین کسی بود که به‌عنوان وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری از سوی دولت یازدهم به مجلس معرفی شد. لازم به ذکر است که وی نتواست اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی را برای قرار رگفتن در صدر این وزارتخانه کسب کند.
بعد از این بود که «حسن روحانی» اقدام به تعیین جعفر توفیقی در سمت سرپرستی وزارت علوم کرد. سرپرستی که بعداً عنوان شد قرار است به‌عنوان وزیر به مجلس معرفی شود. وی در دوره سرپرستی وزارتخانه متبوعش، توانست با مهارتی مثال‌زدنی، داس خود را بر پیکر تعداد زیادی از دانشگاه‌ها وارد آورده و بسیاری از روسا را از کار برکنار کند. همین امر در کنار فیلم منتشر شده از وی و سوابق او که اثبات کننده نقش فعالش در جریان فتنه سال88 بود، سبب شد تا نمایندگان مجلس دست رد به‌سینه وی زده و قبل از آنکه دولت یازدهم او را به‌عنوان وزیر به مجلس معرفی کند، شواهد و قرائن نشان دهد که وی نمی‌تواند اعتماد نمایندگان را جلب کند.
اکنون اما «فرجی‌دانا» دیگر اصلاح‌طلبی که سابقه معرفی به مجلس جهت دریافت رأی اعتماد و کوشش برای نشستن بر کرسی وزارت علوم را در کارنامه سال‌های پیشین خویش دارد به مجلس معرفی شده است تا شاید وزارت علوم هم صاحب وزیر شود.
گفتنی است قبل از معرفی وزرا به مجلس در مرداد ماه سال92، سخنان جسته‌وگریخته‌ای از احتمال معرفی «عارف» به‌عنوان وزیر پیشنهادی وزارتخانه علوم تحقیقات و فناوری در رسانه‌ها منتشر شده بود. گویی تنها اصلاح‌طلبان، آن هم طیف وفادار به خاتمی هستند که شایستگی علمی و تجربی تکیه زدن بر کرسی این وزارتخانه را دارند.
توفیقی قرار بود بولدوزر باشد؟!
جعفر توفیقی در دوره کوتاه سرپرستی وزارت علوم و به رغم داشتن اختیار قانونی مبادرت به رفتارهایی در زمینه عزل و نصب معاونین وزیر و برخی رؤسای دانشگاه‌ها کرد که نامی جز رفتار بولدوزری و جاده صاف‌کنی برای افراطیون نمی‌توان بر این رفتار نهاد. او همچنین آلت دست جریان فتنه در زمینه کودتای نرم در دانشگاه آزاد بود. ضمن این که وی دارای سوابق فعالیت در فتنه سال 88 است و از ابتدا معلوم بود مجلس به چنین چهره‌ای رای نخواهد داد.
پشت پرده معرفی فرجی دانا به مجلس
برخی‌ها معتقدند که در پشت پرده معرفی فرجی‌دانا به عنوان وزیر پیشنهادی علوم اتفاق دیگری در حال رخ دادن است. برخی کارشناسان گمانه زنی میکنند که روحانی می‌خواهد در برخی وزارتخانه ها و نهادها از این تاکتیک استفاده کند و یک فرد خنثی را در راس گذاشته و نفر دوم با اختیار تام و بدور از هرگونه مخالفت به کارش بپردازد.
بدین‌گونه که فردی خنثی وزیر علوم شود اما سیاستها و خط مشی ها را جعفر توفیقی که همانا قائم مقام وزارتخانه است ترسیم کند.
شنیده می‌شود چندی قبل همین مدل در دانشگاه آزاد اجرا شد بطوری که میرزاده بعنوان سرپرست دانشگاه آزاد معرفی شد و خط و ربط ها را یاسر هاشمی رفسنجانی ترسیم میکند.
آیا فرجی دانا گزینه مناسبی است؟
قطعاً آنکه «فرجی‌دانا» از سوی دولت «تدبیر و امید» به‌عنوان کاندیدای کسب کرسی وزارت علوم معرفی شده است، اثبات میکند که وی از نظر دکتر «حسن‌روحانی» رییس‌جمهور، شایستگی تکیه زدن بر این مسند را داراست. قطع به یقین اصلاح طلب‌ها نیز چنین عقیده‌دارند اما آیا حقیقت امر نیز چنین است؟
رضا فرجی‌دانا در بین سال‌های 1381 تا 1384 ریاست دانشگاه تهران را عهده‌دار بود؛ او در جریان حادثه حمله به کوی دانشگاه در سال 1382، در جمع دانشجویان حاضر شد و ضمن تلاش برای دلجویی از دانشجویان گفت: «در صورت تکرار حمله لباس شخصی‌ها (به دانشجویان، دانشگاه و کوی آن)، استعفا می‌کنم.»
روزی که «فرجی‌دانا» رأی نیاورد
روزی که فرجی‌دانا به مجلس ششم معرفی شد تا رأی اعتماد وکلای ملت را جلب کند، نمایندگانی که طی سال‌های آخر عمر دولت اصلاحات و مجلس ششم، گوی تندروی و افراط گرایی را از خاتمی و کروبی ربوده بودند، حاضر نشدند وی را در جایگاهی قرار دهند که طی فتنه کوی دانشگاه تهران در سال78، در اختیار «معین» بود.
وی پس از استعفای مصطفی معین در سال 82 در دولت هشتم، برای تصدی سمت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس ششم معرفی شد، اما رأی اعتماد نماینگان این مجلس اصلاح‌طلب را کسب نکرد. فرجی‌دانا از مجموع 220 رأی مأخوذه، 86 رأی موافق، 127 رأی مخالف و 7 رأی ممتنع کسب کرد و نتوانست راهی ساختمان وزارت علوم شود.
مخالفان «فرجی‌دانا» چه می‌گفتند؟
«پورنجاتی» نماینده وقت اردبیل یکی از مخالفان «فرجی دانا» در مجلس ششم بود. وی در مخالفت با او گفته بود: «شما چگونه بار علمی 18 هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را که تجربه بیشتری از شما دارند برعهده خواهید گرفت؟»
«ناصر قوامی» نماینده قزوین هم به‌عنوان یک مخالف دیگر گفته بود: «وزیر پیشنهادی باید از توان علمی برخوردار باشد.» البته وی حتی «معین» وزیر علوم سال78 را نیز از دم تیغ انتقاد غیرعلمی خود گذراند و او را متهم به ناتوانی در دفاع از حقوق دانشجویان کرد. این در حالی است که وی برای گسترش ابعاد فتنه کوی دانشگاه تهران و قائله 18تیر، اقدام به استعفا کرده بود. این امر نشان داد که «قوامی» یک اصلاح‌طلب تندرو و افراط گراست که حتی عناصر نزدیک به جریان سیاسی خود را هم مورد اتهام قرار می‌دهد. نکته جالب آنجاست که این نماینده در انتهای سخنان خود گفت: «یکی از ویژگی‌های وزیران همراه بودن آنان با اصلاحات است.» و عملاً نشان داد که منافع حزبی و جناحی از نظر اصلاح‌طلبان بر منافع ملی ارجحیت دارد.
حرف موافقان فرجی‌دانا چه بود؟
سید شمس‌الدین وهابی از موافقان «فرجی‌دانا» گفت: «با توجه به شخصیت فردی و اجتماعی فرجی دانا، در موفقیت وی در مدیریت کلان جای تردید نیست. او فردی متدین، پرکار، باهوش و دارای اعتماد به نفس و کلان‌نگر است.»
نماینده مردم تهران در ادامه سخنان خود گفته بود: «فرجی‌دانا پایبند به قانون است و تجربه مدیریت وی در بحران‌های سیاسی دانشگاه تهران تاکنون موفقیت‌آمیز و مواضع فرجی دانا درباره ناآرامی‌های 18 تیر 1378 روشن بوده است.»
الهه کولایی نماینده تهران که از موافقان اخذ رأی اعتماد برای «فرجی‌دانا» بود گفت: «وزیر پیشنهادی تحول اساسی در دانشکده فنی دانشگاه تهران ایجاد کرده و گام مثبتی با دستگاه‌های اجرایی کشور در دانشگاه تهران برداشته است.»
سیدمحمد‌حسن ابوترابی دیگر نماینده مجلس ششم به‌عنوان موافق «فرجی‌دانا» گفت: «آقای فرجی‌دانا در ناآرامی‌های اخیر دانشگاه تهران و بعد از آن برخوردی مناسب و عقلانی انجام داد که حاکی از توانایی وی در عرصه عمل است». وی سابقه علمی فرجی دانا را مثبت ارزیابی کرد و افزود: آقای فرجی‌دانا مقبول همه شخصیت‌های علمی دانشگاه‌هاست.
غلامعلی حدادعادل رئیس فراکسیون اقلیت اصوگرای وقت مجلس هم در مورد عدم ارایه رأی اعتماد به فرجی دانا گفت: «از فضای مجلس این گونه استنباط می‌شد که بعضی‌ها نگران از دست دادن دانشگاه‌ها به عنوان ابزار سیاسی هستند با انتخاب فرجی دانا دانشگاه از سیاست‌زدگی خارج می‌شد اما این به منزله خارج شدن دانشگاه از سیاست نبود.»
دو نکته مهم از روزی که «فرجی دانا» رأی نیاورد
در این بین باید به دو اتفاق مهم روزی اشاره کرد که «فرجی‌دانا» موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس ششم نشد.
نخست آنکه «سیدمحمدخاتمی» رییس‌جمهور اصلاح‌طلب وقت کشور، در پیامی از نمایندگان مجلس درخواست کرده بود تا به وزیر پیشنهادی وی رأی اعتماد دهند.
دوم آنکه «مهدی کروبی» ریاست وقت مجلس نیز بابت رأی نیاوردن «فرجی دانا»، ابراز تأسف میکند.
هنوز قابل پیش‌بینی نیست که مجلس به «فرجی‌دانا» رأی اعتماد بدهد؛ اینکه بعضی از نمایندگان فعلی مجلس در آغاز دهه 80 و مجلس ششم موافق حضور وی در این پست بودند یک روزنه امید برای او محسوب می‌شود اما دقیقا مشخص نیست که وی طی فتنه88 چه عملکردی داسشته و آیا مطابق خواست بعضی از تشکل‌های دانشجویی، حاضر است از آشوب خرداد88 اعلام برائت کند یا آنکه باعث خواهد شد تا اعتماد نمایندگان مجلس به وی، مانند توفیقی سلب شود.
منبع:
کیهان
فرهنگ
باشگاه خبرنگاران
