«کانون نویسندگان»؛ یکی از معاندترین مجموعه‌های ضد انقلاب که بعد از 12 سال مجمع عمومی تشکیل داد

مجمع عمومی و انتخابات کانون منحله نویسندگان ایران با وجود ممانعت قانونی از فعالیت این نهاد، پس از 12 سال برگزار شد و بعد از برگزاری انتخابات، اعضای جدید هیات مدیره این کانون معرفی شدند. این در حالی است که فعالیت این مجموعه غیر قانونی است و هیچگونه فعالیتی تحت عنوان کانون نویسندگان ایران مجوز ندارد. با این حال این مجموعه نیز با روی کار آمدن دولت یازدهم فضا را برای تحرک مناسب دیده است.

موضع‌گیری‌ها و سخنان برخی مدیران فرهنگی دولت یازدهم به گونه‌ای بوده است که مجموعه‌های اینچنینی که در کارنامه خود جرائم مختلفی در سطح ملی و در نوع امنیتی دارند، بد ندیده‌اند که فعال شوند. خبر تشکیل مجمع عمومی کانون منحله نویسندگان یکی از این نشانه‌هاست.

این کانون که در سال 1347 با میانداری جلال آل احمد راه افتاده بود در سال 1349 از فعالیت باز ایستاد که یکی از دلایل آن مرگ ناگهانی جلال بود. کانون نویسندگان از ابتدای حرکت انقلابی مردم، موضعی مخالف حرکت اسلامی مردم اتخاذ کرد و به عنوان موتلف و همراه در کنار گروه‌های چپ ایستاد و کوشش هیئت دبیران کانون نویسندگان به رغم سمت‌گیری‌هایی که از طریق سخنگو و برخی از اعضای هیئت دبیران خود تدارک دیده بود، بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی خواستار ملاقات با حضرت امام خمینی شد. این کانون پس از انقلاب بارها به مخالفت با جمهوری اسلامی پرداخت. برای مثال در فروردین‌ماه 1358 مجمع عمومی کانون نویسندگان برگزار شد. در این انتخابات پیروزی با «چپ‌های آمریکایی» بود و افرادی چون احمد شاملو، غلامحسین ساعدی، اسماعیل خویی، محسن یلفانی و باقر پرهام به عنوان اعضای اصلی و سیاوش کسرایی و هوشنگ گلشیری به عنوان اعضای علی‌البدل معرفی شدند. در عین حال یکی دیگر از مواضع کانون در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی مخالفت با انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها بود. به دلیل مجموعه این فعالیت‌ها در اردیبهشت 1360 محل کانون در خیابان مشتاق به تصرف مردم و نیروهای انقلابی درآمد و در تیرماه به حکم دادگاه این کانون تعطیل و از فعالیت آن جلوگیری شد.  کانون نویسندگان به شدت از سازمان تروریستی منافقین و گروهک‌های مارکسیستی افراطی حمایت می‌کرد همچنان که شماری از اعضای آن نقش پررنگی در دامن زدن به آشوب‌های خیابانی و غائله گروهک‌ها در مناطق مرزی داشتند. آنها همچنان که حامی سازمان منافقین و فدائیان خلق در انتخابات مجلس بودند، در هفته‌های آخر قبل از ورود سازمان منافقین به فاز نظامی و تروریستی نیز از این سازمان جانبداری کردند. همین رفتارها موجب اعلام انحلال کانون شد تا اینکه عطاءالله مهاجرانی - وزیر ارشاد متواری دولت اصلاحات- در سال 78 و به طور غیرقانونی اجازه فعالیت این گروهک شبه صنفی را داد. با این حال، مهاجرانی اسفند سال 80 و در حالی که رئیس مرکز گفت‌وگوی تمدن‌ها بود، تصریح کرد: کانون نویسندگان غیرقانونی است و رسمیت ندارد.

در ادامه روند حمایت کانون نویسندگان از سازمان منافقین، این کانون در بیانیه ای به بهانه اخراج منافقین از عراق، بار دیگر حمایت خود را از این سازمان علنی کردند. «کانون نویسندگان ایران در تبعید» این بیانیه را در وبگاه خود منتشر کرده و حمله به اردوگاه اشرف را نقض آشکار حقوق انسانی دانسته و خواستار قطع بی درنگ حمله و محاصره و آزادی منافقین شده است! «کانون نویسندگان ایران در تبعید» پیوند ویژه ای با گروهک منافقین دارد و برخی اعضای ارشد آن نظیر غلامحسین ساعدی، سعید سلطان پور و اسماعیل خویی در زمره اعضای ارشد این گروهک محسوب می شدند و در جلسات داخلی آنان نیز شرکت می کردند و از ابزار ادبیات برای حمایت از این گروهک با نگارش داستان و شعر سوءاستفاده می کردند.

تشدید فعالیت کانون غیرقانونی نویسندگان در حالی صورت می‌گیرد که براساس اسناد سازمان اطلاعات و امنیت رژیم ستم‌شاهی، اعضا و فعالان آن ارتباطات تنگاتنگی با «ساواک» داشتند و پس از انقلاب اسلامی نیز با صدور بیانیه‌های مختلف به معارضه با احکام اسلام و آرمان‌های انقلاب پرداختند. حال و در حالی که دولت تدبیر و امید علاقه خاصی به ورود به حوزه‌های حاشیه ساز از خود نشان می‌دهد، اعضای این کانون منحله تلاش خود برای تحرک دوباره را از سر گرفته اند. برگزاری مجمع عمومی بعد از 12 سال مشخص‌ترین نمود این تلاش است.

هرچند که مدیران فرهنگی دولت یازدهم خود را در این ماجرا بی تاثیر نشان می‌دهند. یک منبع آگاه در وزارت ارشاد در گفتگو با خبرنگار «نسیم» درباره برگزاری این جلسه و همچنین برخورد با کانون نویسندگان ایران گفت: این مسئله ربطی به وزارت ارشاد ندارد، بلکه این مسئله کاملا متوجه وزارت کشور است و این وزارتخانه باید پاسخگوی برگزاری این مجمع باشد.

با این حال نباید از یاد برد که سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد دولت یازدهم چندی پیش درباره این کانون با لحنی ملایم گفته بود: «کانون نویسندگان یک بحث تاریخی دارد که این بحث تاریخی اگرچه در دوره‌ای از تاریخ سیاسی کشور اهمیت داشته است، اما با توجه به این‌که امروز برخی از اعضای آن یا از دنیا رفته‌اند یا در شرایطی هستند که دیگر حال و حوصله فعالیت ندارند، بنابراین طبعا می‌تواند پوست‌اندازی کند که هم به نفع کانون باشد و هم به نفع نویسندگان آن. یعنی این مقام مسئول بصورت تلویحی فعالیت کانون نویسندگان را در صورت پوست اندازی و تغییر اعضا بلااشکال دانسته بود. اما مسئله اینجاست که مشکل کانون نویسندگان چیزی فراتر از آن است که با پوست اندازی حل شود. احمد شاکری، نویسنده و منتقدی که پژوهش‌هایی در جریان شناسی ادبی ایران دارد بعد از این ماجراها در گفتگو با نسیم گفته است: مسئله کانون نویسندگان ایران مسئله جریان شبه روشنفکری است؛ روشنفکران در کشور جریان های مختلفی دارند که معاندترین آنها همین کانون نویسندگان ایران است؛ از این رو باید وزارت ارشاد به تاریخ مراجعه کند و بداند که این کانون در طول فعالیت خود چه اقداماتی را انجام داده است. وی با بیان اینکه باید برخورد کانون نویسندگان ایران با دفاع مقدس و همچنین سابقه سیاسی بنیانگذاران آن از سوی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد مورد بررسی قرار گیرد، ادامه داد: اینکه گفته شود چون اعضای کانون نویسندگان عوض شده اند، فعالیت این کانون مشکلی ندارد، توجیهی غیرعقلایی و ساده اندیشانه است؛ چرا که جریان شبه روشنفکری حتی اجازه انتشار یک اثر از نویسندگان ارزشی را در مجلات خود نمی دهند. شاکری با بیان اینکه قطعا اینگونه اظهارنظرها درباره کانون نویسندگان ایران به خاطر بی اطلاعی مسئولان است، اظهار داشت: تکلیف این کانون مشخص است و فعالیت آن قطعا غیرقانونی است و وزارت ارشاد هیچگونه توجیهی برای تسامح با کانون نویسندگان ایران ندارد.

غلامحسین اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه هم در نشست خبری اخیر خود به موضوع این کانون واکنش نشان داد و گفت: اگر در زمانی که برای محدودیت ایجاد شده، مجدداً فعالیت کنند، دادستان با آنان برخورد می‌کند.

وی ادامه داد: در پاره‌ای از موارد قاضی زمان تعیین می‌کند که در این مدت تعیین شده نمی‌تواند فعالیتی داشته باشد، من نمی‌دانم در این مورد بخصوص زمانی تعیین شده یا نه، اما در صورتی که این کانون بطور کلی منحل شده باشد، دیگر نمی‌تواند تحت آن عنوان فعالیت کند. حال باید دید در شرایطی که مدیران دولت تدبیر و امید در نهان با موضع گیری ها و رفتارهای خود به مجموعه هایی چون کانون نویسندگان چراغ سبز می‌دهند و در عیان توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند، آیا اعضای این کانون آنقدر جسور خواهند شد که به فعالیتهای خود شدت ببخشند یا نه.

منبع: 9دی