در میان ضعف دیپلماسی نفتی ایران قیمت نفت کشور به کمتر از 60 دلار کاهش یافته است که این به معنای زیان بیش از 8 میلیارد دلاری ایران از سقوط اخیر قیمت نفت تا پایان سال 93 است.
قیمت جهانی نفت و به تبع آن قیمت نفت ایران از ژوئن 2014 روندی نزولی را طی کرده و در نتیجه، درآمد تولیدکنندگان طلای سیاه که اکنون نقره شده به شدت کاهش پیدا کرده است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی اوپک قیمت نفت سنگین ایران از ژوئن 2014 حدود 50 دلار کاهش یافته و از 107.45 دلار در ماه ژوئن به حدود 58 دلار در اواسط دسامبر 2014 رسیده است.
قیمت نفت ایران از 107.45 دلار در ماه ژوئن به 106.21 دلار در ماه جولای کاهش یافته است. این رقم در ماه اوت با افت حدود 5 دلاری به 101.42 دلار در هر بشکه رسیده است. در ماه سپتامبر نیز هر بشکه نفت ایران در برابر 96.14 دلار معامله شده که این رقم در ماه اکتبر حدود 11 دلار کاهش داشته و به 84.61 دلار رسیده است. در ماه نوامبر نیز قیمت نفت 10 دلار کاهش داشته و به 74.46 دلار رسیده است.
با فرض صادرات روزانه یک میلیون بشکه ای نفت ایران طی ماه های ژوئن تا نوامبر و با توجه به متوسط قیمت های ماهانه نفت ایران کل درآمد نفتی ایران در این دوره 17.106 میلیارد دلار برآورد شده است.
بر این اساس زیان ایران از افت قمیت نفت در ماه های ژوئن تا نوامبر بالغ بر 2.235 میلیارد دلار بوده است و به عبارتی دیگر درآمد نفتی ایران 11 درصد کاهش یافته است. چنانچه قیمت نفت در سطح 107.45 دلار باقی می ماند درآمد نفتی 19.341 میلیارد دلاری در ماه های ژوئن تا نوامبر عاید ایران می شد.
از اول دسامبر برابر با 3 آذر افت قیمت نفت شتاب بیشتری گرفته است و در اواسط این ماه هر بشکه نفت سنگین ایران در برابر 58 دلار معامله می شود. اگر همین سطح قیمت برای نفت ایران تا پایان سال 93 حفظ شود کل درآمدی که ایران از فروش نفت بدست می آورد بالغ بر 6.786 میلیارد دلار خواهد بود. اگر قیمت نفت در سطح 107.45 دلار ماه ژوئن حفظ می شد ایران 12.571 میلیارد دلار درآمد از محل فروش نفت بدست می آورد. به عبارت دیگر افت قیمت نفت در این دوره نیز 5.785 میلیارد دلار برای ایران زیان داشته است.
بر این اساس مجموع زیان ایران بابت کاهش قیمت نفت از خرداد(ژوئن) تا پایان امسال با این حساب حدود 8.02 میلیارد دلار برآورد می شود که نشان دهنده افت 25 درصدی درآمدهای نفتی ایران است.
زیان چند میلیارد دلاری ایران از افت قیمت نفت در حالی است که بسیاری از تحلیلگران انگشت اتهام را به سوی دیپلماسی نفتی کشور دراز کرده اند و معتقدند دستگاه نفتی کشور در استفاده از ظرفیت های کشور برای مقابله با سقوط قیمت ها با جدیت عمل نکرده است.
جریانی در بازار نفت و به سرکردگی عربستان با اهداف و اغراض سیاسی بر طبل کاهش قیمت نفت می کوبد اما دستگاه نفتی ایران با علم به این که هرگونه کاهش قیمت نفت چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ سیاسی به ضرر کشور است اراده موثری از خود برای مقابله با این روند نشان نداده است.
جای تامل است که حتی برخی موضع گیری های مقامات نفتی ایران به خدمت جناح مقابل درآمده و باعث تضعیف بیشتر قیمت نفت شده است. آخرین نمونه از این مورد اظهارات رئیس اداره بررسی های بازار نفت وزارت نفت است که منجر به کاهش بیش از یک دلاری قیمت نفت شد.
بلومبرگ گزارش داده که محمد صادق معماریان که در جریان یک کنفرانس نفتی در دبی سخن می گفت اظهار داشت: «شکسته شدن همبستگی درون اوپک یا بروز جنگ قیمت منجر به یک شوک قیمتی قابل توجه می شود و قیمت نفت را به 40 یا 50 دلار می رساند.»
در شرایطی که بازار نفت تحت فشار روانی کاهش قیمت قرار دارد و بخش قابل توجهی از افت قیمت نفت ناشی از عوامل روانی و سفته بازی بوده است سخن گفتن از نفت 40 دلاری توسط یک عضو مهم اوپک و دومین دارنده سهمیه تولید در این سازمان چه سودی در جهت تقویت قیمت ها می تواند داشته باشد.
این نکته وقتی قابل تامل تر است که می بینیم از جانب ایران سخن همان هایی تکرار می شود که در جبهه عربستان قرار دارند و از کاهش قیمت نفت حمایت می کنند. وزیر نفت امارات اخیرا گفته است حتی اگر قیمت نفت 40 دلار هم شود اوپک تولید خود را کاهش نخواهد داد.
در هر حال اگرچه سقوط قیمت نفت عوامل مختلفی دارد که افزایش تولید نفت آمریکا و شیطنت های رژیم عربستان و تبلیغات رسانه های غربی از آن جمله هستند اما مسلما دیپلماسی ضعیف وزارت نفت ایران به آتشی که بر دامن قیمت نفت افتاده است دامن زده است.
